πώλησης όπλων που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ στην Κύπρο το 1987.
Η απόφαση θεωρείται βαρύνουσας σημασίας, καθώς αποτελεί επίσημη αλλαγή της πολιτικής που ακολουθούσε η Ουάσιγκτον επί 33 χρόνια και σηματοδοτεί την αναβάθμιση της σχέσης της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ και την αναγνώριση του ρόλου της Κύπρου στην ευρύτερη περιοχή.
Ταυτόχρονα, η κίνηση των ΗΠΑ στέλνει και ένα ηχηρό μήνυμα δυσφορίας στην Τουρκία για την κλιμάκωση της έντασης και τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Όπως μάλιστα δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 και στην εκπομπή «Μπρα ντε φερ» με τους δημοσιογράφους Δημήτρη Τάκη και Χριστίνα Κοραή, ο βουλευτής της ΝΔ, Δημήτρης Καιρίδης, «στέλνει ένα μήνυμα προς την Τουρκία ‘’κάτω τα χέρια από την Κύπρο’’, ότι η Κύπρος είναι στην στρατηγική σχέση αυτή με την Αμερική. «Μέσα στο καθεστώς αυτό έντασης που έχει προκαλέσει η Άγκυρα είναι πάρα πολύ χρήσιμο και σημαντικό», προσέθεσε, μεταξύ άλλων, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας.
Η άρση του εμπάργκο αφορά το δημοσιονομικό έτος 2020-2021 και θα έχει τη δυνατότητα να ανανεωθεί. Όπως εξήγησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η αμερικανική διπλωματία κινείται στη γραμμή πράττοντας και βλέποντας και για αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν κάνει απότομες αλλαγές αλλά προχώρα βήμα-βήμα σε προσεκτικές κινήσεις.
Όπως αναφέρει το sigmalive, ο Αμερικανός βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ είπε ότι οι ΗΠΑ βλέπουν την Ανατολική Μεσόγειο ως έναν στρατηγικό χώρο στον οποίο ανταγωνίζονται να επηρεάσουν θετικά, κατά τρόπο συνεπή με την εθνική τους στρατηγική ασφαλείας, εργαζόμενες από κοινού με τους εταίρους στην περιοχή, συμπεριλαμβανόμενης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συνέδεσε επίσης την απόφαση για την άρση του εμπάργκο με τις επισκέψεις αμερικανικών πλοίων σε κυπριακά λιμάνια, τα προγράμματα εκπαίδευσης Κυπρίων στρατιωτικών, την παρουσία Κύπριου στρατιωτικού ακόλουθου.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Μίλερ, δε, οι αποφάσεις για τα μη φονικά στρατιωτικά συστήματα που θα πωλούνται θα λαμβάνονται χωριστά για κάθε περίπτωση, όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις.
Η κίνηση θεωρείται σημαντική – είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για στροφή των ΗΠΑ – αλλά και ενδεικτική των διαφορετικών τάσεων που υπάρχουν στο αμερικανικό κατεστημένο για τον Ερντογάν, ενώ η απόφαση δείχνει τις σημαντικές συμμαχίες που έχει συνάψει στην Ανατολική Μεσόγειο η Κύπρος- ειδικά με το
Ισραήλ- με χώρες που έχουν άλλου είδους δυνατότητα παρέμβασης στον κύκλο λήψεων αποφάσεων στην Ουάσινγκτον
Γιατί οι ΗΠΑ είχαν επιβάλει εμπάργκο πώλησης όπλων στην ΚΔ;
Πρόκειται για ένα εμπάργκο άρρηκτα συνδεδεμένο με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και ήταν τόσο προς την ΚΔ και την Τουρκία.
Η επιβολή του αμερικανικού εμπάργκο όπλων στην Κύπρο επεβλήθη το 1987 σε μια προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ενθαρρύνει τις προσπάθειες επανένωσης του νησιού, αλλά και να αποτρέψει τον εξοπλιστικό ανταγωνισμό Λευκωσίας – Άγκυρας.
Να σημειωθεί ότι αμερικανικό εμπάργκο πώλησης κάθε λογής όπλων στην Κύπρο, κράτησε χρόνια, όχι όμως και το εμπάργκο κατά της Τουρκίας, που επεβλήθει το 1974. Για τους συμμάχους των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, και τη χώρα που προκάλεσε τον πόλεμο, το εμπάργκο κράτησε μόνο 4 χρόνια και ήρθη το 1978, μετά από αναιτιολόγητη απόφαση του Προέδρου Κάρτερ. Αναπτύσσοντας μάλιστα το σκεπτικό του, ο Πρόεδρος Κάρτερ υποστηρίζει ότι η Τουρκία θα ενεργούσε με καλή πίστη για την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο.
Τα χρόνια που ακολούθησαν γίνονται αθόρυβα πολλές προσπάθειες για την άρση του εμπάργκο στην Κύπρο, με πρωτοστάτες μέλη των Κυπριακών Οργανώσεων στις ΗΠΑ.
Ποια είναι τα «μη φονικά όπλα» που περιλαμβάνει η άρση του εμπάργκο
Η μερική άρση θα ισχύει για έναν χρόνο -με δυνατότητα ανανέωσης- και θα αφορά «μη φονικά» (non lethal) συστήματα. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ σημείωσαν ότι η προσέγγιση των ΗΠΑ θα είναι βήμα-βήμα, δεν συνδέεται με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε σηματοδοτεί αλλαγή στην πάγια αμερικανική θέση στο Κυπριακό.
Σε ερώτηση του ΚΥΠΕ για το ποια είναι τα φονικά και τα μη φονικά όπλα, ο Μάικ Μίλερ είπε ότι οι κανονισμοί δεν δίνουν επίσημο ορισμό, ωστόσο όλοι όσοι σχετίζονται με την αμυντική βιομηχανία γνωρίζουν ποια είναι και ποια δεν είναι. Μάλιστα, απαντώντας σε άλλη σχετική ερώτηση, ο Μάθιου Πάλμερ είπε πως σίγουρα στα μη φονικά δεν θα περιλαμβάνονταν αεροσκάφη F-35.
Το sigmalive συνομίλησε με τον συνταγματάρχη εν αποστρατεία Άντη Λοΐζου, ο οποίος ανέφερε ότι η κίνηση αυτή αποτελεί ένα θετικό βήμα το οποίο ωστόσο θα πρέπει να τύχει σωστής αξιοποίησης. Πρόσθεσε ότι αποτελεί μια επιτυχία της κυπριακής κυβέρνησης, τόνισε όμως ότι δεν είναι εύκολο για μια χώρα όπως η Κύπρος, με τα οικονομικά προβλήματα που τη διέπουν, να ενταχθεί στο αμερικανικό οπλοστάσιο. Η χώρα διαθέτει ήδη ένα οπλοστάσιο, υπογράμμισε ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία.
Σε ερώτηση για το τι εννοούμε όταν λέμε «μη φονικά όπλα», ο κ. Λοΐζου είπε ότι δεν εννοούμε άρματα και πυροβόλα όπλα όταν μιλάμε για «μη φονικά όπλα». Ενδεχομένως να πρόκειται για κάμερες, ραντάρ, ελικόπτερα έρευνας-διάσωσης, θερμικές κάμερες, πρόσθεσε ο συνταγματάρχης.
Σχετική αναφορά εξάλλου στο Joint Intermediate Force Capabilities Office για το εν λόγω πρόγραμμα των ΗΠΑ καταγράφει ότι σε αυτό περιλαμβάνονται ηχοβολιστικές συσκευές, συσκευές απομακρυσμένης ανάπτυξης καθώς και άλλα περιφερειακά συστήματα.
ΥΠΕΞ: Η Ελλάδα χαιρετίζει την απόφαση των ΗΠΑ για μερική άρση του εμπάργκο εξοπλισμών στην Κύπρο
Σε ανακοίνωσή του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση και εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ δύο φίλων χωρών αλλά και απόδειξη αναγνώρισης του ρόλου που διαδραματίζει η Κυπριακή Δημοκρατία ως μια χώρα που συμβάλλει στη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται με την Κύπρο, τις ΗΠΑ και χώρες της ευρύτερης περιοχής για την εδραίωση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή.
Πομπέο σε Αναστασιάδη: Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου
Ο κ. Πομπέο ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Κύπρο το 1987, καθόσον αφορά μη φονικούς εξοπλισμούς (non-lethal).
Η εν λόγω εξέλιξη, ως κοινή διαπίστωση, συνιστά αναγνώριση του ρόλου της Κύπρου στην περιοχή καθώς και ένδειξη της σημασίας που αποδίδεται από τις δύο χώρες στην ενίσχυση των διμερών τους σχέσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας. Αυτό άλλωστε πιστοποιείται και από την πρόοδο που σημειώνεται στα εν λόγω θέματα μετά την υπογραφή της Δήλωσης Προθέσεων Κυπριακής Δημοκρατίας-ΗΠΑ στις 6 Νοεμβρίου 2018 από τον υπουργό Εξωτερικών κ. Νίκο Χριστοδουλίδη και τον τότε υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιο για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, κ. Γουές Μίτσιελ.
Ο κ. Πομπέο εξέφρασε την ικανοποίηση του για τη συνεργασία που αναπτύχθηκε μεταξύ των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στην απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να άρουν το εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε το 1987 στην Κυπριακή Δημοκρατία είχε αναφερθεί και η πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Κύπρο, Τζούντιθ Γκάρμπερ.
«Είμαι τόσο περήφανη».
«Είμαι τόσο περήφανη που βλέπω πως η σχέση Ασφάλειας μεταξύ των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας εμβαθύνεται κατά τη διάρκεια της δικής μου θητείας ως πρεσβευτού.
»Προσβλέπω στη συνέχιση της συνεργασίας, που θα ανταποκρίνεται σε ζητήματα κοινής ανησυχίας, όπως η μη διάδοση, η εμπορία και οι απειλές στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας», αναφέρει στον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter η κα Γκάμπερ.
Σε ανάρτησή του στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδης σχολίασε:
«Χαιρετίζω την άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων σε ό,τι αφορά μη φονικούς εξοπλισμούς. Μια θετική εξέλιξη που ενισχύει περαιτέρω τη διμερή σχέση ασφάλειας μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής μας επικοινωνίας με τον Μ. Πομπέο και οι δύο εκφράσαμε τις σοβαρές ανησυχίες μας για την ασταθή κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Τονίσαμε επίσης τη σημασία της μείωσης των εντάσεων στην περιοχή, λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας. Υπογράμμισα επίσης τις τουρκικές απειλές για το άνοιγμα της πόλης των Βαρωσίων και τις προσπάθειές μας να συνεχίσουμε τη διαπραγματευτική διαδικασία για το Κυπριακό».
Στον ΟΗΕ ο Δένδιας την Παρασκευή
Ο υπουργός των Εξωτερικών Νίκος Δένδιας μεταβαίνει στη Νέα Υόρκη όπου την Παρασκευή (μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας) αναμένεται να συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο Νίκος Δένδιας αναμένεται να ενημερώσει τον Αντόνιο Γκουτέρες για την διαμορφούμενη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και την κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας.
Τον… πόνεσε τον Ερντογάν
Η απόφαση των ΗΠΑ για μερική άρση του εμπάργκο όπλων προς τους Ελληνοκύπριους, δηλητηριάζει τις ελπίδες για ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο και είναι ασύμβατη με το πνεύμα της συμμαχίας, ανέφερε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Όπως υπογραμμίζει η ανακοίνωση: «Η σημερινή απόφαση των ΗΠΑ για την άρση του εμπάργκο όπλων κατά της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης αγνοεί την ισότητα και την ισορροπία μεταξύ των δύο λαών στο νησί. Είναι βέβαιο ότι αυτή η απόφαση θα πλήξει τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος».
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι σε μια περίοδο εν εξελίξει προσπαθειών για μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, οι ΗΠΑ λαμβάνουν μια τέτοια απόφαση που είναι ασύμβατη με το πνεύμα της συμμαχίας.
«Αναμένουμε από τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν την απόφασή τους και να υποστηρίξουν τις υπάρχουσες προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή», συμπληρώνει η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, προειδοποιώντας πως σε διαφορετική περίπτωση: «Η Τουρκία, ως εγγυήτρια χώρα για την Κύπρο, θα λάβει αποφασιστικά τα απαραίτητα μέτρα για να εγγυηθεί την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων σύμφωνα με τη νομική και ιστορική ευθύνη της».
