Λόγω του συστήµατος των µπλε κάδων, στο οποίο επενδύθηκε το ιλιγγιώδες ποσό των 360 εκατ. ευρώ χωρίς αποτέλεσµα, η ανακύκλωση συσκευασιών έµεινε καθηλωµένη για πολλά χρόνια σε ποσοστά που µε δυσκολία έφτασαν το 19% (µε αµφισβητούµενες µεθόδους), όταν η νοµική υποχρέωση της χώρας µας είναι 50% για το τέλος του 2020, που ήδη έφτασε, ενώ ήδη οι νοµικές υποχρεώσεις ανέρχονται στο 65% για το 2025. Ολοι, πλέον, οµολογούν ότι το σύστηµα του ενός µπλε κάδου είναι απαρχαιωµένο και αποτελεί «αποτυχηµένη ελληνική πατέντα», αφού σε καµία άλλη χώρα δεν υπάρχει µόνο ένας κάδος για την ανακύκλωση, και µάλιστα ανοικτός, δίπλα στον (πράσινο) κάδο απορριµµάτων.
Το αποτέλεσµα του αποτυχηµένου µπλε κάδου είναι οι δήµοι να µεταφέρουν υλικά που στην πλειονότητά τους είναι κοινά σκουπίδια. Κατά συνέπεια, στα Κέντρα ∆ιαλογής Ανακυκλώσιµων Υλικών (Κ∆ΑΥ) των µπλε κάδων συσσωρεύονται χιλιάδες τόνοι προσµίξεων που δεν µπορούν να προωθηθούν για ανακύκλωση.
Ειδικά µετά την αλλαγή στρατηγικής από την Κίνα, που πλέον δεν εισάγει χαµηλής ποιότητας ανακυκλώσιµα υλικά, τα Κ∆ΑΥ των µπλε κάδων έχουν σοβαρό πρόβληµα βιωσιµότητας, ενώ έχουν και πρόβληµα αποθήκευσης των προσµίξεων, που πρέπει να µεταφερθούν εκ νέου στη χωµατερή για θάψιµο.
Το σύστηµα των µπλε κάδων καταδεικνύει, έτσι, την αποτυχία του, µε το 52% του περιεχοµένου τους να είναι κοινά σκουπίδια. Λόγω του προβλήµατος αυτού, τα Κ∆ΑΥ των µπλε κάδων καίγονται το ένα µετά το άλλο, αφού σε 20 µήνες έχουν καεί 14 Κ∆ΑΥ της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης Α.Ε. (ΕΕΑΑ ΑΕ). Μόνο τυχαίες δεν µπορεί να είναι όλες αυτές οι φωτιές, που αποτελούν «περιβαλλοντικό έγκληµα», απελευθερώνοντας στο περιβάλλον εξαιρετικά επικίνδυνες και τοξικές ουσίες που εισπνέονται από τους δηµότες των αντίστοιχων περιοχών.
Λόγω της σοβαρότητας του θέµατος αυτού για τη δηµόσια υγεία, από σήµερα τα «Π» επεκτείνουν τη δηµοσιογραφική έρευνά τους στις πυρκαγιές των Κ∆ΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε.
ΝΕΟΣ ΦΟΡΟΣ 35 € ΑΝΑ ΤΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ
Αφού οι φωτιές είναι πλέον συνώνυµες µε τα Κ∆ΑΥ, ο «ατζέντης των µπλε κάδων», Μανώλης Γραφάκος, σκέφτηκε ότι είναι ευκαιρία να θεσµοθετήσει το κάψιµο του περιεχοµένου του κάδου.
Για τον σκοπό αυτό, στο άρθρο 20, «Αναβάθµιση της χωριστής διαλογής – ανακύκλωσης – Προσθήκη νέου άρθρου 44δ στον ν. 4042/2012» του σχεδίου νόµου µε τίτλο «Προώθηση της Ανακύκλωσης – Ενσωµάτωση των Οδηγιών 2018/851 της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα (EE L 150/109) και 2018/852 της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίµµατα συσκευασίας (EE L 150/141)», που θα έλθει προς ψήφιση στην ελληνική Βουλή στις αρχές του νέου έτους, ο Μανώλης Γραφάκος έχει εισαγάγει διάταξη για την «ενεργειακή αξιοποίηση» των προσµίξεων (υπολειµµάτων) από τα Κ∆ΑΥ.
Όµως, για να εξασφαλίσει τη βιωσιµότητα των Κ∆ΑΥ, που όλα πλέον είναι έτοιµα να κλείσουν, σκέφτηκε να τα πληρώνουν οι δήµοι της χώρας, αν και είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις. Προς την κατεύθυνση αυτή, στην παράγραφο 5 του Αρθρου 20 γράφει:
«Το κόστος διαχείρισης των προσµίξεων (υπόλειµµα) από τα Κ∆ΑΥ, συµπεριλαµβανοµένου του κόστους επεξεργασίας του προς παραγωγή απορριµµατογενούς καυσίµου, όπου απαιτείται, καθώς και του κόστους διάθεσης, βαρύνει τους ΟΤΑ α’ βαθµού αναλογικά µε τις προσµίξεις που τους αντιστοιχούν, σύµφωνα µε την παρ. 3 και έως το ανώτερο ποσό των τριάντα πέντε ευρώ (35 €) ανά τόνο. Το απορριµµατογενές καύσιµο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αξιοποιείται ενεργειακά».
ΟΜΟΦΩΝΗ
Επειδή η συγκεκριµένη προτεινόµενη διάταξη ξεπερνά κάθε όριο, υπήρξε οργισµένη και οµόφωνη αντίδραση της Κεντρικής Ενωσης ∆ήµων Ελλάδας (ΚΕ∆Ε), αφού οι δήµοι δεν προτίθενται να επιβαρυνθούν µε ένα επιπλέον κόστος, το οποίο έχει προκύψει από µια αδιαφανή διαδικασία και προτείνεται να διατεθεί µε έναν αδιαφανή τρόπο, βάζοντας τους δηµάρχους σε περιπέτειες.
Στη συνεδρίαση του ∆ιοικητικού Συµβουλίου της ΚΕ∆Ε της 1ης ∆εκεµβρίου 2020, µε οµόφωνη απόφαση, εγκρίθηκε η εισήγηση της Επιτροπής Ενέργειας, Περιβάλλοντος και ∆ιαχείρισης Απορριµµάτων της ΚΕ∆Ε, που είναι καταπέλτης για το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την οποία αποκαλύπτουν σήµερα κατ’ αποκλειστικότητα τα «Π».
Στην εισήγηση τίθενται κρίσιµα ερωτήµατα που υπογραµµίζουν την πλήρη αδιαφάνεια αλλά και την απόπειρα νοµοθέτησης ενός νέου αδιαφανούς φόρου κατά των δήµων και, άρα, των δηµοτών της χώρας. Πιο συγκεκριµένα, η εισήγηση τονίζει µε σαφήνεια: «Η διάταξη του Αρθρου 20, που ορίζει ότι το κόστος διαχείρισης, επεξεργασίας και διάθεσης των προσµίξεων (υπόλειµµα) από τα Κ∆ΑΥ βαρύνει τους ΟΤΑ Α’ Βαθµού, ∆ΕΝ µας βρίσκει σύµφωνους, καθότι: α) δεν τεκµαίρεται από πουθενά πώς προέκυψε το κόστος των 35 € ανά τόνο, β) δεν τεκµαίρεται από πουθενά γιατί οι ΟΤΑ Α’ Βαθµού επωµίζονται µόνον αυτοί το κόστος και γιατί οι ενεργοβόρες βιοµηχανίες ή οι Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης δεν θα πληρώνουν για το απορριµµατογενές καύσιµο που θα τους διατίθεται και γ) πού θα διατίθενται οι χρηµατικοί πόροι που θα συλλέγονται από την εν λόγω διαδικασία».
Σε συνέχεια της οµόφωνης απόφασης του ∆ιοικητικού Συµβουλίου της ΚΕ∆Ε, ο πρόεδρος, ∆ηµήτρης Παπαστεργίου, απέστειλε την υπ’ αριθµ. πρωτ. 4483/3.12.2020 Επιστολή προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, µε την οποία διαµαρτύρεται στον υπουργό για να ανωτέρω θέµατα, ενώ επισηµαίνει «τις διατάξεις που χρήζουν άµεσης βελτίωσης ή/και ουσιαστικής αλλαγής σε ένα τόσο ιδιαίτερα σηµαντικό και µείζον για τη λειτουργία των δήµων νοµοσχέδιο». Οπως έχουν γράψει τα «Π», είναι σαφές ότι πλέον έχει ανοίξει ο «ασκός του Αιόλου» για τους µπλε κάδους, ενώ ο φάκελος που επεξεργάζονται οι αρµόδιες δηµόσιες Αρχές συνεχώς µεγαλώνει από τη δηµοσιογραφική έρευνα.
Ως συνέπεια των σηµερινών αποκαλύψεων, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης δεν έχει άλλη επιλογή από την απόσυρση της χαριστικής διάταξης για τους µπλε κάδους, που θα επιβαρύνει µε εκατοµµύρια ευρώ τους δήµους της χώρας, αφού έρχεται σε πλήρη αντίθεση µε τις πολιτικές της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη για την ανακύκλωση και τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον τοµέα της διαχείρισης των αποβλήτων.
Το βασικότερο πρόβληµα των µπλε κάδων είναι το «περιβαλλοντικό έγκληµα» που συντελείται µε τις φωτιές στα Κέντρα ∆ιαλογής Ανακύκλωσης (Κ∆ΑΥ), οι οποίες έχουν ανέλθει στις 14 σε µόλις 20 µήνες.
Αυτό γίνεται φανερό και από τη συνέχεια της εκτενούς δηµοσιογραφικής έρευνας των «Π». Από «σύµπτωση» σε όλες τις φωτιές πάντα προκαλείται ολοσχερής καταστροφή των ανακυκλώσιµων ή άλλων υλικών που υπάρχουν µέσα στα συγκεκριµένα Κ∆ΑΥ.
Ενδεικτικές είναι οι φωτιές στα Κ∆ΑΥ Ασπροπύργου, Σίνδου Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Ηρακλείου Κρήτης, Ζακύνθου, Κορίνθου, Πρέβεζας (Αποθήκη Ανακυκλώσιµων Υλικών), αλλά και σε άλλα Κ∆ΑΥ σε όλη τη χώρα. Τα «Π» θα παρουσιάζουν στο εξής κάθε εβδοµάδα τις αναλυτικές πληροφορίες για κάθε πυρκαγιά και θα αναδεικνύουν το έγκληµα που συντελείται για το περιβάλλον, αλλά και για τους πολίτες, οι οποίοι εισπνέουν επικίνδυνα και δηλητηριώδη αέρια.
Οι «συµπτώσεις» και τα «τυχαία γεγονότα» είναι πάρα πολλά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι πυρκαγιές τόσο στον αποθηκευτικό χώρο των ανακυκλώσιµων υλικών στην Πρέβεζα όσο και στο Κ∆ΑΥ της Ζακύνθου έγιναν ακριβώς την παραµονή ανάληψης των καθηκόντων από τις νέες δηµοτικές Αρχές στους εν λόγω δήµους.
Οι συνεχιζόµενες φωτιές στα Κ∆ΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. οδήγησαν την ΠΟΕ-ΟΤΑ σε σηµαντική καταγγελία µε θέµα «Καταγγελία της ΠΟΕΟΤΑ για τις πυρκαγιές σε Κ∆ΑΥ», µε την οποία ζητά την παρέµβαση της ∆ικαιοσύνης για τις συνεχιζόµενες πυρκαγιές στα Κ∆ΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε., ενώ αναφέρει, µεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Το τελευταίο χρονικό διάστηµα έχουµε παρατηρήσει να εκδηλώνονται πυρκαγιές σε Κέντρα ∆ιαλογής Ανακύκλωσης, σε όλη την Ελλάδα, µε τελευταία αυτή στην Κόρινθο.
Είχαν προηγηθεί φωτιές στη Σίνδο, στο Αστρος, στην Πάτρα και στον Ασπρόπυργο. Σε όλες τις περιπτώσεις η λειτουργία των Κ∆ΑΥ έχει ανατεθεί σε ιδιωτικές εταιρείες, ειδικά όσον αφορά σε υλικά όπως µέταλλα, µπαταρίες, ελαστικά, λάδια κ.λπ., µε κυρίαρχη, υποτίθεται, τη “γνώση” για τις συσκευασίες των µπλε κάδων.
Ο πληµµελής έλεγχος λειτουργίας, η µη τήρηση κανόνων και η τελική εναπόθεση των προϊόντων θα έπρεπε να έχει απασχολήσει τη ∆ικαιοσύνη, τους εισαγγελείς Περιβάλλοντος, την Πυροσβεστική αλλά κυρίως την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους αιρετούς. Απαιτούµε από τα αρµόδια όργανα πλήρη έλεγχο όλων αυτών που µας ‘‘παραµυθιάζουν’’ για την ανακύκλωση, αν τηρούν τους κανόνες ασφαλείας, αν και πώς διαχειρίζονται τα υλικά, τις οικονοµικές δοσοληψίες που έχουν και µε ποιους».
Βέβαια, πηγές της αγοράς ανακύκλωσης µάς τονίζουν ότι οι συνεχιζόµενες πυρκαγιές σε Κ∆ΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. ίσως να µην είναι άσχετες και µε το οικονοµικό αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει τα Κ∆ΑΥ, επειδή έχουν υλικά χαµηλής ποιότητας, που δεν µπορούν να τα διαθέσουν στην αγορά ή τα διαθέτουν σε αρκετά χαµηλή τιµή.
Σύµφωνα µε επιχειρηµατίες που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της ανακύκλωσης και µίλησαν στα «Π»: «Το πρόβληµα ξεκίνησε το 2017, όταν η Κίνα, ο µεγαλύτερος εισαγωγέας παγκοσµίως ανακυκλώσιµων υλικών, ανακοίνωσε ότι σταµατά να εισάγει ανακυκλωµένο πλαστικό και στη συνέχεια έθεσε πολύ αυστηρούς περιορισµούς και για το χαρτί/χαρτόνι.
Με δεδοµένη την πολύ περιορισµένη απορρόφηση ανακυκλώσιµων υλικών από την ελληνική βιοµηχανία, το πρόβληµα άρχισε σταδιακά να παίρνει διαστάσεις». Στην έρευνα των «Παραπολιτικών» βοηθούν και δήµαρχοι από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, που τόνισαν ότι «τα Κ∆ΑΥ της Πελοποννήσου και της Αττικής των µπλε κάδων αποτελούν τις χωµατερές των σκουπιδιών της Πελοποννήσου, όπου ακόµα δεν υπάρχει νόµιµος χώρος ταφής απορριµµάτων.
Με 30 ευρώ τον τόνο (µε “µαύρα” χρήµατα, χωρίς αποδείξεις) οι ιδιωτικές εταιρείες που συνεργάζονται µε τους µπλε κάδους µεταφέρουν και αδειάζουν στα Κ∆ΑΥ τα σκουπίδια των δήµων µας. Οταν παραγεµίζουν µε χιλιάδες τόνους, εφαρµόζουν τη “σίγουρη” λύση της φωτιάς, ώστε να “εξαϋλωθούν” τα σκουπίδια». Βέβαια, σύµφωνα µε εργαζοµένους σε Κ∆ΑΥ, οι ποσότητες των ανακυκλώσιµων (και µη) υλικών που έχουν καεί κατά τις πρόσφατες φωτιές σε αρκετά Κ∆ΑΥ έχουν δηλωθεί ως «ανακυκλώσιµα υλικά» και προσµετρώνται στους ποσοτικούς στόχους των Κ∆ΑΥ και, άρα, της ΕΕΑΑ Α.Ε.
∆υστυχώς για τους υπαλλήλους του Ελληνικού Οργανισµού Ανακύκλωσης και τα στελέχη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εποπτεύουν και έπρεπε να είχαν προβεί σε ελέγχους για τις συνεχιζόµενες φωτιές στα Κ∆ΑΥ των µπλε κάδων, η δηµοσιογραφική έρευνα των «Παραπολιτικών» θα αποκαλύψει δεδοµένα που θα συνταράξουν συθέµελα το απαρχαιωµένο και αποτυχηµένο σύστηµα ανακύκλωσης, ενώ θα οδηγήσουν τον συγκεκριµένο φάκελο σε αίθουσες δηµόσιων Αρχών
