Ο κ. Λοβέρδος μιλά για τη σχέση με τα τρία του παιδιά και εξομολογείται τις στιγμές εκείνες που τελικά τον καθόρισαν ως άνθρωπο.

Όλα αυτά, με φόντο τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις και την είδηση της απομάκρυνσης του από τη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΚΙΝΑΛ

Με μια λιτή δήλωση αντέδρασε στην απομάκρυνσή του από τη θέση του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του Κινήματος Αλλαγής, ο Ανδρέας Λοβέρδος:

«Η αντικατάστασή μου ως Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του Κινήματος Αλλαγής υπήρξε επιλογή και απόφαση της Προέδρου κας. Φ. Γεννηματά, την οποία και ευχαριστώ για τη δυνατότητα που μου παρείχε να εκπροσωπώ στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής επί πεντέμισι έτη».

Η συνέντευξη έγινε λίγες μέρες νωρίτερα, στο γραφείο του, στο κέντρο της Αθήνας. Είναι άνετος, μιλάει τη γλώσσα της εποχής, ενώ μετρά περισσότερα από 20 χρόνια στην πολιτική. Προσπαθώντας να σκιαγραφήσω τις δεξιότητές του, ξεχώρισα την ευφράδεια του ακαδημαϊκού, την ευστροφία του νομικού, την ευαισθησία του πατέρα, το επικοινωνιακό χάρισμα του πολιτικού και την αγνή αγάπη και το πάθος του οπαδού. Τον διακρίνει ένας σεβασμός για το παρελθόν αλλά και μια λαχτάρα για το μέλλον. Δεν φοβάται να πει αυτό που σκέφτεται, είναι γρήγορος και ξεκάθαρος στις απαντήσεις του. Ακόμη και όταν μιλάμε για «δύσκολα» θέματα, όπως η τριετία Novartis, η οποία τον έβαλε στη δίνη ενός κυκλώνα που έμοιαζε να μην έχει τέλος. Όμως είχε. «Μην ξεγελιέσαι από τη γραβάτα που φοράω, μπορώ και να τη βγάλω» συνηθίζει να λέει και αυτή είναι η φράση που χαρακτηρίζει ολόκληρη τη ζωή του.

Ας ξεκινήσουμε την κουβέντα μας κάνοντας έναν μικρό απολογισμό της χρονιάς που έφυγε.

Η χρονιά που έφυγε ξεκίνησε πολύ αισιόδοξα για την οικονομία, όμως, δυστυχώς, μας έτυχαν ορισμένες αναποδιές. Η πρώτη είναι η πανδημία. Αυτό ήταν το πρώτο χαστούκι και το επόμενο ήταν αυτό της ύφεσης. Κοινός παρονομαστής όλων των προβλημάτων ο Ερντογάν. Πολλά τα κακά για μία χρονιά. Το 2021 ελπίζουμε να είναι η χρονιά της ελευθερίας: Που θα φοράμε μάσκες αλλά όχι παντού. Που θα γίνουμε λιγότερο ευάλωτοι στην παν- δημία, που η οικονομία θα ανακάμψει, που θα κάνουμε κανονικά διακοπές.

Έχοντας διατελέσει στο παρελθόν υπουργός Υγείας, πώς κρίνετε τα έως τώρα πεπραγμένα του νυν υπουργού Υγείας Βασίλη Κικίλια; Τι θα κάνατε εσείς διαφορετικά;

Υπήρξαν θέματα καθυστερήσεων που κόστισαν. Ωστόσο, δεν θα έλεγα ότι η κυβέρνηση δεν διαχειρίστηκε την κατάσταση καθόλου καλά γιατί δεν είμαι υπέρ των αντιπολιτευτικών λαρυγγισμών. Οι ντίβες της όπερας της αντιπολίτευσης δεν έχουν κοινό και δεν μου αρέσουν κιόλας. Δεν πηγαίνω στις όπερες αυτές. Αν ήμουν τώρα υπουργός Υγείας, θα είχα εξασφαλίσει από το καλοκαίρι του 2020 την άψογη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της υγείας. Όχι μόνο για τις ΜΕΘ, αλλά και για την πρόληψη. Θα τα είχα δώσει όλα στην πρόληψη.

Το εμβόλιο θα το κάνετε;

Φυσικά! Σέβομαι τον δισταγμό ορισμένων συμπολιτών μας, γι’ αυτό και απευθύνομαι στους διστακτικούς και όχι στους «ψεκασμένους». Με αυτούς τους πολίτες έχω κόψει την επικοινωνία μου από τον καιρό της οικονομικής κρίσης. Με τον διστακτικό πολίτη επικοινωνώ και τον προτρέπω να ξεπεράσει τους δισταγμούς του σχετικά με το εμβόλιο.

Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… Σε τι περιβάλλον μεγαλώσατε;

Μικροαστικό. Με προσανατολισμό να μπω στο πανεπιστήμιο γιατί δεν είχα εισοδήματα από αλλού. Αυτό με έφερε στη Θεσσαλονίκη, όπου πέρασα ωραία χρόνια, πολύ πολιτικοποιημένα. Από 17 χρόνων η πολιτικοποίησή μου ήταν full time. Με το που έπεσε η δικτατορία, το 100% του προγράμματός μου ήταν η πολιτική, προς το τέλος άρχισαν να με απασχολούν τα μαθήματά μου, όπου ήρθε και η μεγάλη ανασφάλεια του τι θα κάνω. Συνέχισα με μεταπτυχιακά στο εξωτερικό και μετά έγινα καθηγητής στο πανεπιστήμιο.

Το παιδικό σας όνειρο ποιο ήταν;

Δεν είχα ποτέ μου όνειρα. Δεν ονειρευόμουν. Ούτε τώρα το κάνω.

Ποιο είναι το κόστος τού να είναι κανείς πολιτικό πρόσωπο; Είναι η απώλεια του ιδιωτικού βίου και ο διαρκής έλεγχος. Ελέγχεσαι όταν είσαι υπουργός από τη Βουλή. Όταν είσαι βουλευτής από τους ψηφοφόρους σου και από τους πολίτες. Ελέγχεσαι στον δρόμο, σε όλες σου τις συμπεριφορές. Πάντα κάποιο μάτι σε κοιτάει. Λειτουργείς με τα μάτια των άλλων επάνω σου.

Δεν είναι ψυχοφθόρο αυτό;

Τώρα πια το έχω συνηθίσει. Στην αρχή με κολάκευε. Μετά άρχισε να με ενοχλεί. Στη συνέχεια να με απειλεί, ειδικά τον καιρό των μνημονίων. Τότε είχα πολλές συγκρούσεις. Αντιμετώπιζα από ύβρεις μέχρι απόπειρες χειροδικίας στον δρόμο. Πήγαν να με σκοτώσουν, χτυπήθηκε ο συνεργάτης μου. Δεν σταμάτησα, όμως, ποτέ να κυκλοφορώ.

Στερηθήκατε χρόνο από την προσωπική σας ζωή;

Δεν στερήθηκα, προσαρμόστηκα. Είναι τόσο μεγάλος ο έρωτάς μου για την πολιτική που τα θυσίαζα όλα αυτά.

Η πολιτική είναι ο νούμερο ένα έρωτας στη ζωή σας;

Ναι! Δεν ξέρω πώς θα ήταν η ζωή χωρίς αυτήν. Από το πρώτο έτος της Νομικής μέχρι τώρα το μυαλό μου είναι εκεί. Αυτό που αποκαλούν «μικρόβιο» οι άλλοι εγώ το λέω «έρωτα». Με το που ξεκινάει η μέρα η ζωή ενός πολιτικού είναι γεμάτη εκπλήξεις: ευχάριστες και δυσάρεστες. Αν μου το πάρεις αυτό, το υπόλοιπο που μένει δεν μου αρέσει.

Υπάρχει χώρος και χρόνος για προσωπική ζωή για έναν πολιτικό;

Φυσικά και υπάρχει. Δεν είμαι σταρ όμως για να μιλώ για αυτά. Εγώ είμαι πολιτικός. Έχει διαφορά.

Υπάρχουν πολλοί σταρ πολιτικοί.

Εγώ δεν είμαι ένας από αυτούς…

Πρωταγωνιστείτε στην πολιτική ζωή αυτού του τόπου τα τελευταία 20 χρόνια. Επί της ουσίας είδατε κάτι να αλλάζει; Αναρωτηθήκατε ποτέ τι έχετε προσφέρει εσείς;

Ναι, το ‘χω σκεφτεί και ορισμένες φορές αναρωτήθηκα εάν άξιζε τον κόπο η ενασχόλησή μου. Όμως, όταν συνειδητοποιώ ότι έχω κάνει μεταρρυθμίσεις που τις εφαρμόζουν ακόμη μέχρι σήμερα, επιβεβαιώνω ότι αξίζει κάθε στιγμή μου στην πολιτική. Θυμάμαι με τι άγνοια κινδύνου και πείσμα αγωνίστηκα για να γίνει ο ΕΟΠΥΥ. Επί ενάμιση μήνα ασκούσα τα καθήκοντα του υπουργού από το αυτοκίνητό μου γιατί δεν μπορούσα να πάω στο γραφείο μου λόγω των καταλήψεων. Με χτυπούσαν όπου με έβλεπαν και με καταριόντουσαν. Ο ΕΟΠΥΥ ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά μου μέχρι στιγμής, όπως και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Όταν τα σκέφτεσαι αυτά λες: «Άξιζε τον κόπο, ρε φίλε. Κάτι έφτιαξες».

Το νέο σας βιβλίο, Απόπειρα δολοφονίας, είναι ένα προσωπικό ημερολόγιο της τραυ- ματικής τριετίας που βιώσατε με την υπόθεση Novartis.

Ναι, είναι ακριβώς αυτό. Είναι ουσιαστικά η καταγραφή του πώς το άντεξα όλο αυτό. Εμπεριέχει εμπειρίες πόνου, οργής, αγανάκτησης, απέχθειας αλλά και δικαίωσης. Έγραψα με τον σκοπό να συμβάλω στην προσπάθεια ώστε αυτά που έζησα, κυρίως εγώ και άλλοι εννέα συνάδελφοί μου, στη σκευωρία Novartis να μην τα ξαναζήσει κανείς.

Πώς ήταν η ψυχολογία σας εκείνες τις μέρες;

Τώρα που είναι πίσω μας, μπορώ να σας πω ότι ήταν η τριετία που έθεσε σε αμφισβήτηση την επιλογή μου να ασχολούμαι με τα κοινά. Υπάρχει μία φράση που λέει «ό,τι δεν σε σκοτώνει σε χαλυβδώνει». Εμένα όλο αυτό δεν με σκότωσε. Με βοήθησε η αλήθεια και ο εαυτός μου. Απαγόρευα στους φίλους μου να μου μεταφέρουν όσα αρνητικά άκουγαν. Έτσι, κλείνοντας την τηλεόραση και το ραδιόφωνο «στεγανοποιήθηκα». Με βοήθησε επίσης το ότι εξομολογούμουν στον πνευματικό μου. Δεν πήγα σε ψυχολόγο, το ξεπέρασα μόνος μου. Μιλούσα με τους φίλους μου, τους συνεργάτες μου κι αυτό με βοηθούσε. Δεν το κράταγα μέσα μου. Έγιναν οι εκλογές το 2019 και δεν χρειάστηκε να κάνω τον αγώνα που έκανα άλλες φορές. Είχα αδικηθεί και οι πολίτες μού συμπαραστάθηκαν με τα λόγια και την ψήφο τους. Και κάπως έτσι το ξεπέρασα.

Κλάψατε τότε;

Δεν κλαίω.

Οι άντρες δεν κλαίνε;

Οι άντρες κλαίνε, εγώ δεν κλαίω. Δεν μπορώ να κλάψω.

Η χειρότερη σκέψη που κάνατε εκείνη την περίοδο ποια ήταν; Ήταν ένα διαρκές βάσανο. Ήταν δύσκολο να ακούς στις εκπομπές να σε συκοφαντούν με τον χειρότερο τρόπο άνθρωποι χωρίς στοιχεία, χωρίς να γνωρίζουν τίποτα. Η δουλειά τους ήταν ο «θάνατός σου». Άκουγα καθημερινά ένα σωρό συκοφαντικές κουταμάρες που λανσάρονταν ως επιχειρήματα. Η «ασπίδα» μου σε όλο αυτό ήταν το ότι δεν ένιωθα μίσος. Ένιωσα όλα τα άλλα εκτός από αυτό. Το μίσος είναι για τους μικρούς ανθρώπους, είναι ταπεινό συναίσθημα.

Είστε πατέρας τριών παιδιών, δύο αγοριών που σήμερα είναι 15 και 16 και μίας κόρης στα 19. Τότε ήταν σε πολύ ευαίσθητη ηλικία. Τους μιλήσατε από την πρώτη στιγμή;

Το συζήτησα πολλές φορές με τα παιδιά μου, τους είπα να περιμένουν για να αποδειχτεί η αλήθεια. Η οικογένειά μου σ’ αυτή την περιπέτεια ήταν κοντά μου.

Γράφετε στο βιβλίο σας πως σκεφτήκατε να δείρετε τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Ένα απόσπασμα που έγινε αμέσως viral στα sites και τις τηλεοπτικές εκπομπές. Είχατε αντίδραση από το περιβάλλον του;

Δεν είμαι μαρτυριάρης. Όμως θα σας πω ότι στη Βουλή έχουμε μιλήσει με τον Αλέξη Τσίπρα. Μου έχει τύχει, επειδή καθόμαστε κοντά στα έδρανα, να ανταλλάξουμε ορισμένες κουβέντες. Μιλήσαμε και πρόσφατα.

Ως πατέρας θεωρείτε ότι τα έχετε πάει καλά;

Είχα στιγμές απουσίας που δεν αναπληρώνονται. Ήμουν πάντοτε εκεί, αλλά όχι όπως θα ήθελαν τα παιδιά μου και, κυρίως, η κόρη μου.

Είναι σημαντικό να υπάρχει και μια καλή μαμά σε μια οικογένεια όπου ο άντρας λόγω δουλειάς είναι απών… Η μητέρα των παιδιών μου έχει στηρίξει τα παιδιά πάρα πολύ. Εγώ από την πλευρά μου φρόντισα, ακόμη και στις φάσεις της απουσίας μου, να έχουν στιγμές μαζί μου, να έχουν αναμνήσεις.

Τι κληρονόμησαν από εσάς τα παιδιά σας;

Η κόρη μου είναι ατίθαση σαν εμένα, ο μεγάλος μου γιος είναι επιμελής και ο μικρός αυθόρμητος.

Σκέφτεται κάποιο από τα τρία σας παιδιά να ασχοληθεί με την πολιτική;

Όχι, κανένα. Είμαι απολύτως φιλελεύθερος σε ό,τι αφορά τις επιλογές τους. Σε βαθμό που σκέφτομαι αν κάνω καλά.

Έχει ταβάνι η φιλοδοξία σας;

Όχι, η φιλοδοξία μου δεν έχει ταβάνι. Δεν είμαι, όμως, αιθεροβάμων.

Εκτός από τη διεκδίκηση της προεδρίας του ΚΙΝ.ΑΛ., τι άλλο έχετε στα άμεσα σχέδιά σας;

Δεν έχω μιλήσει δημόσια για αυτό ακόμη.

Δεν θα διεκδικήσετε την προεδρία του ΚΙΝ.ΑΛ.;

Ό,τι έχω να πω γι’ αυτό θα το πω όταν το επιτρέψει η πανδημία. Όταν υπάρξει «χαραμάδα»… Τα κόμματα στο εσωτερικό τους εννοείται πως πρέπει να σκέφτονται τις επόμενες ημέρες, όμως το να μιλάς δημοσίως σε τέτοια συγκυρία για αυτά τα θέματα το θεωρώ ακατάλληλο.

Ποια είναι η γνώμη σας για τη Φώφη Γεννηματά;

Είναι η πρόεδρος του κόμματός μας, το οποίο και ξαναοργάνωσε. Δούλεψε σκληρά τα τελευταία πεντέμισι χρόνια κι εγώ στάθηκα δίπλα της.

Είστε φανατικός Ολυμπιακός. Πηγαίνατε και στο γήπεδο όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν;

Ναι! Παρακολουθώ φανατικά τον Τσιμίκα (σ.σ. Κώστα), είναι μικρός θεός. Με παίρνει τις προάλλες ένας φίλος μου ενώ οδηγούσα, για να μου πει ότι τον έβαλε ο προπονητής να παίξει στη Λίβερπουλ αγώνα του Τσάμπιονς Λιγκ. Έτρεξα για να πάω σπίτι και, ευτυχώς, πρόλαβα να τον καμαρώσω. Να παίζει στην πρώτη ομάδα της Λίβερπουλ ένας Έλληνας; Κι αυτό είναι το δικό μας παιδί, βγήκε από τα σπλάχνα μας.

Παίζετε ακόμη τένις;

Φανατικά.

Με τον Άδωνι Γεωργιάδη βρίσκεστε στα τερέν;

Ναι, κερδίζει. Ο Γεωργιάδης έχει αλλάξει κλάση, παίζει αρκετά συχνά και τώρα πια οι αγώνες μας είναι λιγότερο ανταγωνιστικοί και περισσότερο φιλικοί.

Άρα έχετε φίλους που ανήκουν σε άλλα κόμματα.

Όχι πολλούς. Ο Γεωργιάδης όμως είναι ο μικρός μου αδελφός. Τένις παίζουμε μαζί από το 2008.

Ποιος είναι πιο ψύχραιμος στον αγώνα;

Είμαστε κοντινοί χαρακτήρες.

Ποιος δέχεται την ήττα ευκολότερα;

Θέλοντας και μη, εγώ που χάνω!

Τι εύχεστε για το 2021;

Υγεία στα παιδιά μου, υγεία σε όλο τον κόσμο και να πετύχω τους στόχους που έχω θέσει.