Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας ανέπτυξε σε διαδικδυακή εκδήλωση ο πρόεδρος του κόμματος Αλέξης Τσίπρας. Υπογράμμισε ότι «πρόκειται για μία μικρή επανάσταση» που θα περιλαμβάνει αύξηση των δαπανών ώστε να φθάσει σε βάθος τετραετίας στον ευρωπαικό μέσο όρο που είναι 7% του ΑΕΠ και θα ξεκινήσει με μία ένεση από τον πρώτο χρόνο, ύψους 3 δισ. ευρώ, με ταυτόχρονη ανακατανομή των δαπανών στο πλαίσιο ενός νέου μοντέλου αξιοποίησης των πόρων.

Ξεκινώντας, περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στην δημόσια υγεία λόγω της πανδημίας: «Ένα χρόνο μετά είμαστε για μια ακόμη φορά στο σημείο μηδέν. Σήμερα που μιλάμε, τα νοσοκομεία της Αττικής, παρά τα μεγάλα λόγια περί ενίσχυσής τους, για 3η φορά το τελευταίο χρόνο, είναι στο κόκκινο. Και ας μη ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο πέμπτο συνεχόμενο μήνα lockdown και παρόλα αυτά η Αττική κινδυνεύει να ζήσει ό,τι η Θεσσαλονίκη τον περασμένο Νοέμβρη. Οι ευθύνες τις κυβέρνησης είναι προφανείς».

Σημείωσε ακόμη ότι από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα, πάνω από 6.500 συμπολίτες μας έχασαν τη ζωή τους. Αν είχαμε ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας, πολλοί από αυτούς θα είχαν προσέλθει έγκαιρα στα νοσοκομεία και η εξέλιξη της υγείας τους μπορεί να ήταν διαφορετική. Αν είχαμε επάρκεια σε γιατρούς και νοσηλευτές και ικανοποιητικό αριθμό κλινών στις ΜΕΘ, δεν θα χρειαζόταν τα νοσοκομεία μας να θεραπεύουν σχεδόν αποκλειστικά ασθενείς COVID και να γίνεται επιλογή ασθενών που θα χειρουργηθούν.

Ο κ . Τσίπρας υποστήριξε ότι καίτοι η πανδημία ανέδειξε την αναγκαιότητα του δημόσιου συστήματος υγείας, «ωστόσο είμαι βέβαιος ότι πολύ σύντομα, ίσως την πρώτη κιόλας μέρα μετά την έξοδο από την πανδημία, κάποιοι θα ξεχάσουν εύκολα όλα αυτά που μας φανέρωσε η ίδια η πραγματικότητα». Ακολούθως ξεκαθάρισε την θέση του ΣΥΡΙΖΑ: «Η Υγεία αποτελεί ύψιστο δημόσιο αγαθό…Σήμερα, λοιπόν, ως δημοκρατική δύναμη ευθύνης, αλλά και ως η επόμενη κυβέρνηση αυτού του τόπου, ανακοινώνουμε δημόσια το Σχέδιό μας για την Υγεία: το νέο ΕΣΥ».

Υπογράμμισε ότι «δεν είναι απλά μια προγραμματική δέσμευση. Είναι εθνική επιταγή. Είναι η κορυφαία μας πολιτική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια 40 χρόνια μετά το πρώτο ΕΣΥ και αφού διαδοχικές κυβερνήσεις και κυρίως οι επιλογές των μνημονίων το αποδυνάμωσαν, ήρθε η ώρα να το επανασχεδιάσουμε και να το χτίσουμε ξανά.

Ένα νέο ΕΣΥ :

• Που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των πολιτών, ισότιμα.
• Που να ενισχύει τα νοσοκομεία και όλες τις δημόσιες δομές
• Που να δίνει έμφαση στην ποιότητα των υπηρεσιών υγείας
• Που να οδηγεί σε καθοριστική μείωση των ιδιωτικών δαπανών υγείας
• Που να αντιστρέφει το braindrain των νέων γιατρών -επιστημόνων που εγκαταλείπουν τη χώρα και διαπρέπουν σε νοσοκομεία του εξωτερικού.
• Που να δίνει οριστικό τέλος στη σπατάλη, στη διαφθορά και τις «άτυπες πληρωμές»
• Που να αναδιανέμει τους πόρους υπέρ της υγείας και κατά των μεσαζόντων της.
• Που να διασφαλίζει την αξιοπρέπεια του ασθενούς και του υγειονομικού προσωπικού.

Τα θεμέλια του σχεδίου βασίζονται σε τρεις συγκεκριμένους άξονες:

Πρώτος άξονας: Ένα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο με τους εργαζόμενους στο χώρο της Δημόσιας Υγείας. Γιατρούς, νοσηλευτές, διοικητικό προσωπικό. Αυτή η μεταξύ μας συμφωνία θεωρεί τους εργαζόμενους θεμέλιο λίθο του νέου ΕΣΥ. Χωρίς αυτούς δεν υπάρχει μεταρρύθμιση. Προϋπόθεση για την ενίσχυση του συστήματος αποτελεί η γενναία αύξηση των απολαβών των εργαζόμενων στο χώρο της δημόσιας υγείας. Αλλά και η πολύ αυστηρή τήρηση των νόμων απέναντι σε φαινόμενα διαφθοράς.

Ο δεύτερος άξονας: Η γενναία αύξηση των οικονομικών πόρων του συστήματος, ώστε αυτοί σε βάθος τετραετίας να εναρμονιστούν με τον Ευρωπαϊκό ΜΟ που είναι στο 7% του ΑΕΠ. Πριν όμως από αυτά, κατά το πρώτο έτος του νέου ΕΣΥ, προβλέπεται μία ένεση ζωής ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ από τον εθνικό προϋπολογισμό και επιπλέον 1 δισ. από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος οικονομικός «χώρος» για τη μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση.

Τρίτος άξονας: Η αναδιανομή των οικονομικών πόρων εντός του Συστήματος. Η αύξηση των δαπανών δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη. Αν δεν θέλουμε να σπαταλήσουμε αλλά να επενδύσουμε πόρους, πρέπει να σχεδιάσουμε ένα άλλο μοντέλο αξιοποίησής τους. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η εσωτερική ανακατανομή των πόρων με βάση τις διεθνείς οικονομικές μελέτες και πρακτικές.   Πόροι που θα αξιοποιούνται για περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες. Το νέο ΕΣΥ είναι ένα πρόγραμμα συγκροτημένο, κοστολογημένο, με πρόβλεψη για κάθε επιμέρους ζήτημα.

«Γι’ αυτό, θα μου επιτρέψετε, χωρίς να σας κουράσω με λεπτομέρειες, να αναφερθώ επιγραμματικά στα πέντε κομβικά σημεία του Σχεδίου μας», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας.

Τα 5 κομβικά σημεία

Σημείο πρώτο: Οι ανθρώπινοι Πόροι. Το ανέφερα και πριν. Επίκεντρο στο νέο ΕΣΥ είναι ο άνθρωπος. Ο ασθενής από τη μία. Αλλά και ο εργαζόμενος στο Σύστημα Υγείας από την άλλη. Γιατί για να έχει παρόν και μέλλον το ΕΣΥ, πρέπει να δώσουμε προοπτική στους ανθρώπους του, αλλά και σε αυτούς που θέλουμε να το στελεχώσουν.

Το Σχέδιό μας, λοιπόν, προβλέπει:

• Άμεση πρόσληψη 5.500 μόνιμων υγειονομικών που αποχώρησαν από το σύστημα τον τελευταίο χρόνο (σε συνθήκες πανδημίας) χωρίς να αντικατασταθούν.
• Πρόσληψη επιπλέον 10.000 μόνιμων υγειονομικών σε βάθος τριετίας.
•  Μονιμοποίηση στο ΕΣΥ του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού που έδωσε τη μάχη της πανδημίας στη πρώτη γραμμή.
• Αυτόματη προκήρυξη όλων των κενούμενων οργανικών θέσεων στο ΕΣΥ
• Ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση γιατρών ΕΣΥ στις άγονες και νησιωτικές περιοχές
• Αναδιαμόρφωση του μισθολογίου του ιατρικού προσωπικού, ώστε ο εισαγωγικός μισθός για τον πρωτοδιόριστο γιατρό να είναι τα 2.000 ευρώ.
• Αναλογικές αυξήσεις των μισθών για το μη ιατρικό, υγειονομικό προσωπικό.
• Ένταξη όλων των εργαζόμενων στο καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών.

Το δεύτερο σημείο αυτής της επανάστασης-με-σχέδιο στον χώρο της Υγείας, έχει να κάνει με την γενναία ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας αλλά και της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Ως προς την Πρωτοβάθμια Φροντίδα, επισημαίνω:

• Τον τριπλασιασμό δομών ΤΟΜΥ. Από τις 127 που λειτουργούν σήμερα πάμε στις 380 σε όλη τη χώρα.
• Την εδραίωση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού σε όλη την επικράτεια και για όλους τους πολίτες.
• Τη λειτουργία ανά δήμο Πολυδύναμων Κέντρων Υγείας.
• Το Δίκτυο Ολοκληρωμένης κατ’ οίκον Φροντίδας.

Οι Κινητές Ομάδες Υγείας, που αφορούν κυρίως τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών και η Σχολική Υγειονομική Φροντίδα, με τη συγκρότηση των Σχολικών Ομάδων Φροντίδας Υγείας (ΣΟΦΥ) με ειδικευμένους παιδοψυχολόγους και νοσηλευτές στα σχολεία της χώρας, συμπληρώνουν την Πρώτη Βαθμίδα.

Στη Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας περιλαμβάνονται:

• Η Ανάπτυξη κρεβατιών ΜΑΦ (Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας) και ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) με βάση τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
• Η λειτουργική επάρκεια των νοσοκομείων της περιφέρειας ώστε να αποφεύγεται η μεγάλη μετακίνηση ασθενών προς τα κεντρικά νοσοκομεία.
• Η ανάπτυξη νέων ειδικών νοσοκομειακών δομών (Ογκολογικά, Καρδιοχειρουργικά, Παιδιατρικά) με κριτήριο τη νοσηρότητα και την απουσία ανάλογων μονάδων σε μεγάλες γεωγραφικές περιφέρειες.
• Η επιχειρησιακή ολοκλήρωση του ΕΚΑΒ, με πανελλαδικό δίκτυο διακομιδής ασθενών με χερσαία, εναέρια αλλά και πλωτά πλέον μέσα.

Τρίτο κομβικό σημείο της μεταρρύθμισης, η Φαρμακευτική Πολιτική:

• Με εγγυημένη πρόσβαση όλων των ασθενών στις σύγχρονες φαρμακευτικές θεραπείες.
• Με στήριξη της εγχώριας έρευνας.
• Με καθοριστική μείωση της συμμετοχής στο φάρμακο για τους χρόνια πάσχοντες.

Τέταρτο κομβικό σημείο, ο ΕΟΠΥΥ:

• Με διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών για το ΣΥΝΟΛΟ του πληθυσμού.
• Με πλήρη κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών σε υγειονομικό υλικό για χρόνιες ασθένειες, γιατί όπως δεν κάνει διακρίσεις η ασθένεια, έτσι δεν κάνει διακρίσεις και η Πολιτεία απέναντι στον ασθενή.
• Με κάλυψη νέων υπηρεσιών, όπως η οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά και ενήλικες.
• 

Και έρχομαι στο πέμπτο κομβικό σημείο του νέου ΕΣΥ, που είναι οι Εθνικές Οριζόντιες Στρατηγικές για ένα νέο Χάρτη Υπηρεσιών Υγείας:

• Και πρώτα απ’ όλα, αξιοποιώντας τα διδάγματα της πανδημίας,
• Η αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας, με έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της Υγείας.
• Με συγκρότηση σύγχρονου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης.
• Με αποκέντρωση των υπηρεσιών του ΕΟΔΥ και ανάπτυξη των Περιφερειακών Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας.
• Με ενίσχυση της Ιατρικής της Εργασίας, της επαγγελματικής και περιβαλλοντικής υγείας.
• Με φροντίδα υγείας για τους ευάλωτους πληθυσμούς

Δεύτερον, ένα Εθνικό Σχέδιο για την αναβάθμιση των υποδομών του συστήματος υγείας. Είναι το σχέδιο Φιλόδημος για την Υγεία, που -μεταξύ άλλων- προβλέπει:

• Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της ξενοδοχειακής υποδομής και του εξοπλισμού των νοσοκομείων
• Υλικοτεχνική αναβάθμιση των Κέντρων Υγείας της περιφέρειας
• Δημιουργία νέων νοσοκομείων εκεί όπου διαπιστωμένα υπάρχει ελλιπής υγειονομική κάλυψη, όπως στην Ανατολική Αττική και τη Δυτική Θεσσαλονίκη.
• Επαναλειτουργία όλων των νοσοκομείων που έκλεισαν από τη κυβέρνηση Σαμαρά (πχ το πρώην Λοιμωδών στην Αγία Βαρβάρα και στη Θεσσαλονίκη, το Παναγία στη Καλαμαριά)
• Επαναφορά του «Ερρίκος Ντυνάν» και υπαγωγή του στο υπουργείο Υγείας.

Τρίτον, στρατηγικό σχέδιο ψηφιοποίησης των υπηρεσιών Υγείας, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

• Καθολική εφαρμογή του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου και
• Ψηφιακή διασύνδεση όλων των δημόσιων δομών υγείας.

Τέταρτον, εξειδικευμένες στρατηγικές που θα υλοποιηθούν με ανάπτυξη του δημόσιου συστήματος υγείας, σε τομείς που μέχρι σήμερα η παρουσία του ήταν ανεμική. Στρατηγικές:

• Για τον καρκίνο
• Για τη φυσική ιατρική και αποκατάσταση
• Για τη γηριατρική
• Για την αναπαραγωγική υγεία
• Για την ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας
• Για την ολιστική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων

Τσίπρας: Αύξηση πόρων και σωστή κατανομή των δαπανών στο νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας

Η αύξηση των πόρων για την υγεία συνολικά, είναι καίριο θέμα, ανέφερε σε παρέμβασή του στη συζήτηση που ακολούθησε την παρουσίαση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το νέο ΕΣΥ, ο Αλέξης Τσίπρας. Υπογράμμισε: «Οι δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα υπολείπονται του μέσου όρου της ΕΕ. Ένα μεγάλο θέμα είναι η αύξηση των δαπανών, το δεύτερο είναι η κατανομή των δαπανών και πολύ μεγάλο ζήτημα είναι οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία που φθάνουν το 40% του συνόλου».

Σημείωσε ακόμη ότι το επόμενο δεκαπενθήμερο θα είναι δύσκολο όχι μόνο για τους ασθενείς Covid αλλά και για τους υπόλοιπους ασθενείς και εξέφρασε την ανησυχία του ότι οι γιατροί θα βρεθούν σε δύσκολη θέση να επιλέγουν ασθενείς.

Αναφέρθηκε στον συντονισμό δημόσιου και ιδιωτικού τομέα λέγοντας ότι θα πρέπει να έχει σαν τελικό στόχο τους πολίτες και όχι να έχει το κέρδος του ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Σημείωσε ότι την συζήτηση για το περισσότερο και αποτελεσματικότερο κράτος θα πρέπει να την εντάξουμε στην πρόσφατη εμπειρία που δημιούργησε η πανδημία. Δίχως κεντρικό ρόλο του κράτους δεν μπορούν να αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες. Κομβικό στοιχείο, είπε, είναι η εσωτερική ανακατανομή των πόρων του συστήματος. Κλείνοντας εξέφρασε την ελπίδα ότι το καλοκαίρι θα πάρουμε ανάσα και το Φθινόπωρο τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Ωστόσο πρόσθεσε «αποτύχαμε στην διαχείριση της πανδημίας και στην Ευρώπη αλλά περισσότερο στην Ελλάδα… Στο μόνο που αποδείχθηκε καλή η κυβέρνηση ήταν στην καταστολή αλλά δεν αποδείχθηκε καλή στην πρόληψη και στα μέτρα αντιμετώπισης… Η συνολική εικόνα είναι απογοητευτική. Ο ρυθμός εμβολιασμού δεν είναι ο καλύτερος δυνατός και αυτό είναι μία ευρωπαϊκή αποτυχία». Έκλεισε με δύο δεσμεύσεις για τον διάλογο γύρω από το πρόγραμμα για το νέο ΕΣΥ: η πρώτη είναι ότι θα ακούσουμε τις προτάσεις όλων. Η δεύτερη είναι ότι όταν θα κληθούμε να το εφαρμόσουμε θα λογοδοτούμε στους πολίτες για την υλοποίηση των δεσμεύσεων. Τέλος ελπίζω να μην μας πούνε αύριο το πρωί «που θα βρούμε τα λεφτά». Γιατί, σημείωσε, εάν ερχόμουν να εξαγγείλω ένα πρόγραμμα αγοράς φρεγατών ύψους 12 δις δεν θα με ρωτούσαν που θα βρείτε τα λεφτά.

Η πρώτη δημόσια συζήτηση

Μετά την παρουσίαση του προγράμματος για το νέο ΕΣΥ από τον Αλέξη Τσίπρα ακολούθησε συζήτηση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος, Μιχάλης Κεφαλογιάννης, με τον πρώην υπουργό Υγείας και τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Ανδρέα Ξανθό την αναπληρώτρια τομεάρχη Υγείας, Δώρα Αυγέρη, την καθηγήτρια επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Αθηνά Λινού, τον καθηγητή Αιματολογίας της Σορβόννης, Γρηγόρη Γεροτζιάφα, τον καθηγητή της Πολιτικής Υγείας του LSE, Ηλία Μόσιαλο, τον καθηγητή Ιατρικής του Harvard, Όθωνα Ηλιόπουλο, τον ομότιμο καθηγητή Παιδοψυχιατρικής, Δημήτρη Αναγνωστόπουλο, την πρόεδρο του Συλλόγου Ρευματοπαθών «ΕΛΕΑΝΑ», Αθανασία Παππά, την πρόεδρο του Συλλόγου Καρκινοπαθών Έβρου και αναπληρώτρια γραμματέα της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Εύη Ορφανού και την ΠΕ νοσηλεύτρια του ΠΑΓΝΗ, Κατερίνα Κεραμά.

Ο πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός είπε ότι «από την αρχή της επιδημίας το στοίχημα ήταν να συνδυάσει το σύστημα υγείας την κάλυψη του Covid με την κάλυψη των υπόλοιπων αναγκών, και ήταν ένα στοίχημα που χάθηκε». Αναφερόμενος στο πρόγραμμα του νέου ΕΣΥ είπε ότι «σήμερα κάναμε ένα εξαιρετικό ξεκίνημα για την ανοικτή κοινωνική και πολιτική διαβούλευση για την προοπτική ενός νέου δημόσιου συστήματος υγείας. Σημείωσε ότι θα υπάρξουν διαβουλεύσεις και διάλογος με τις πολιτικές δυνάμεις κυρίως του προοδευτικού χώρου αλλά και με τους ανθρώπους της υγείας». Ανέφερε ότι το νέο ΕΣΥ εντάσσεται σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Η συζήτηση περιλαμβάνει τον ιδιωτικό τομέα που έχει και ρόλο και λόγο στην οικοδόμησή του. Σημείωσε ακόμη ότι απαιτείται μία συνολική αναδιάρθρωση του χάρτη δομών και υπηρεσιών της υγείας. Υπογράμμισε ότι κομβικό θέμα είναι η μείωση των ανισοτήτων στις υπηρεσίες υγείας.

Η Δώρα Αυγέρη σημείωσε ότι μέσα στην πανδημία τα νοσοκομεία μετατράπηκαν σε νοσοκομεία μίας νόσου, σε νοσοκομεία Covid, ενώ έθεσε το θέμα της αξιοποίησης της εμπειρίας που σωρεύτηκε κατά την διάρκεια της πανδημίας.

Η Αθηνά Λινού αναφερόμενη στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας, είπε ότι είναι ένα πρόγραμμα ευαίσθητο προς τους ασθενείς και τους γιατρούς και έδωσε έμφαση στην ενίσχυση του τομέα της πρόληψης.

Ο Όθωνας Ηλιόπουλος ανέφερε ότι η πανδημία αποτέλεσε ένα στρες τεστ για το σύστημα υγείας το οποίο κρατιέται χάρη στην προσπάθεια των ανθρώπων που εργάζονται σε αυτό. Σημείωσε ότι «το ΕΣΥ έχει αποψιλωθεί, είναι υποστελεχωμένο, έχει τραγικές ελλείψεις σε μία σειρά από συγκεκριμένους τομείς που καθιστούν αδύναμο το κλινικό έργο. Υπάρχει ένα ανθρώπινο δυναμικό που έχει διαφύγει στο εξωτερικό και πρέπει να το επαναφέρουμε».

Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας μεταφέροντας την εμπειρία του από την Γαλλία στην αντιμετώπιση της πανδημίας, είπε ότι το 30% των ασθενών με Covid νοσηλεύονται σε ιδιωτικά θεραπευτήρια. Σημείωσε ακόμη ότι ενώ το δημόσιο σύστημα έχει υποστεί τεράστιες πιέσεις λόγω των νεοφιλελεύθερων αποδιαρθρώσεων την τελευταία δεκαετία, το δημόσιο σύστημα υγείας είναι αυτό που έχει σώσει την κατάσταση. Για την Ελλάδα είπε ότι επειδή οι δομές είναι προβληματικές το σύστημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί όπως πρέπει. Υπογράμμισε ότι η ανασυγκρότηση των δημόσιων συστημάτων υγείας και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη θα πρέπει να αποτελέσουν το αντικείμενο ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ιατρική εκπαίδευση και σημείωσε ότι οι γιατροί που εκπαιδεύονται στην Ελλάδα είναι υψηλού επιπέδου.

Ο Ηλίας Μόσιαλος είπε ότι ενώ δεν υπάρχει δίλημμα, περισσότερο ή λιγότερο κράτος, χρειάζεται περισσότερο αλλά και καλύτερο και αποτελεσματικότερο κράτος. Επιπλέον, είπε ότι χρειάζεται να δούμε την αρχιτεκτονική του συστήματος, πώς ένα δημόσιο σύστημα υγείας μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού. Πρόσθεσε ότι ο ΕΟΠΠΥ πρέπει να γίνει ένας πραγματικός ασφαλιστικός οργανισμός που θα χρησιμοποιεί κριτήρια για την χρηματοδότηση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Είπε ακόμη ότι χρειάζεται αναδιάρθρωση του νοσοκομειακού χάρτη της χώρας. Υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό η διαχείριση του προϋπολογισμού υγείας. Μίλησε και για το ανθρώπινο δυναμικό λέγοντας ότι πέρα από την εκπαίδευση, υπάρχει το ευρύτερο θέμα των προσλήψεων που θα πρέπει να γίνονται όχι μόνο με βάση την προϋπηρεσία αλλά και με αξιοκρατικά κριτήρια.

Ο Δημήτρης Αναγνωστόπουλος είπε ότι αν δεν προσθέσουμε το θέμα της ψυχικής υγείας στη όλη συζήτηση και μάλιστα στο κομμάτι της πρόληψης -καθώς η ψυχική και σωματική υγεία συνδέονται άμεσα- θα μείνουμε να ανακυκλώνουμε τα ίδια προβλήματα. Στην Ελλάδα από το 2010 και μετά ζούμε σε συνθήκες ενός συνεχούς ψυχικού τραύματος, τόνισε και πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να υπάρχει σχεδιασμός για εθνικό σύστημα υγείας δίχως ένα κοινωνικό σχέδιο ενταγμένο στο πλαίσιο του επιτελικού ρόλου του υπουργείου Υγείας.

Η Κατερίνα Κεραμά καταθέτοντας την εμπειρία της υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο του νοσηλευτικού προσωπικού και της παροχής νοσηλευτικών υπηρεσιών κατ οίκων. Σημείωσε δε, ότι το σύστημα υγείας είναι ευθύνη του κράτους και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ένα ιδιωτικό σύστημα υγείας.

Η Εύη Ορφανού σημείωσε ότι οι διαγνώσεις του καρκίνου το 2020 μειώθηκαν κατά 40% και πολλοί διαγνωσμένοι ασθενείς διέκοψαν την θεραπεία τους. Αναφέρθηκε στην παρηγορητική φροντίδα των ασθενών που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου και στην ανακούφιση του πόνου που μπορεί να είναι ανυπόφορος. Σημείωσε ότι αυτή την φροντίδα την αναλαμβάνει συνήθως η οικογένεια που όμως είναι σε αυτό το στάδιο του ασθενούς είναι ήδη εξαντλημένη. Τόνισε την ανάγκη να υπάρξουν εξειδικευμένες δομές σε αυτό το πεδίο.

Η Αθανασία Παππά μεταφέροντας επίσης την εμπειρία της είπε ότι «ένα χρόνο τώρα βιώνουμε ανασφάλεια και φοβία. Όλα έχουν πάει πίσω. Κοινότητες ολόκληρες υπολειτουργούν λόγω της έλλειψης προσωπικού… Σημείωσε δε την αυξημένη σημασία που έχει η πρόληψη αλλά και την σημασία των επισκεπτών υγείας».