Και ενώ αγωνιζόμαστε με πείσμα να βγούμε ως κοινωνία όρθιοι από την μέγγενη της πανδημίας, έρχεται η νέα σύμβαση του Ελληνικού Δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός να μας υπενθυμίσει πως μια νέα μαύρη σελίδα για το περιβάλλον της χώρας και το βιώσιμο μέλλον της Χαλκιδικής είναι προ των πυλών.
Πριν από σχεδόν ένα χρόνο στις 28/2/2020 το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε μια απόφαση που ουσιαστικά επιβεβαίωνε το αυτονόητο, πως η εταιρία είχε την αποκλειστική ευθύνη για τη μη κατασκευή του εργοστασίου μεταλλουργίας, δικαιοπρακτικό θεμέλιο της σύμβασης παραχώρησης των μεταλλείων Χαλκιδικής. Και για ποιον λόγο η εταιρία δεν προχωρούσε στην αντίστοιχη επένδυση;
Μα διότι η μέθοδος μεταλλουργίας του «flash smelting», της ακαριαίας τήξης που είχε υποβληθεί ως μελέτη το 2016 είναι ανεφάρμοστη στην περίπτωση της Χαλκιδικής.
Αντί λοιπόν, με βάση αυτήν την υπόθεση, το Ελληνικό Δημόσιο να καταγγείλει τη σύμβαση και να διεκδικήσει αποζημιώσεις από την εταιρία, ενάντια στην κοινή λογική αυτό παραιτείται από οποιαδήποτε διεκδίκηση και προφανώς σέρνεται στην υπογραφή μιας νέας, συνοδευόμενη από ένα νέο επενδυτικό σχέδιο. Με βάση τη νέα σύμβαση δίνεται εκ νέου διορία δύο ετών για την υποβολή νέας μελέτης μεταλλουργίας, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται ρητά η καταστροφική για το περιβάλλον χρήση του κυανίου! Μάλιστα στη νέα σύμβαση αναφέρεται σκανδαλωδώς πως το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά και ο Δήμος Αριστοτέλη και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν έχουν το δικαίωμα να κάνουν οποιαδήποτε παρέμβαση στη δικαιοσύνη στο μέλλον, για τα επόμενα 25 ή 50 χρόνια, κατά της σύμβασης! Και τι να πει κανείς για την θέσπιση του «Ανεξάρτητου» Ελεγκτή Περιβάλλοντος ο οποίος πρέπει να έχει την σύμφωνη γνώμη της εταιρίας για να τοποθετηθεί, ή τον ορισμό της επιτροπής επενδύσεων στην οποία θα τοποθετεί τρία άτομα η εταιρία και τρία το Υπουργείο, όπου για να προχωρήσει μια επένδυση όπως η μεταλλουργία απαιτείται ομόφωνη (!) απόφαση. Και όσο διαβάζει κανείς την σύμβαση τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα φτάνοντας στο μνημειώδες, ότι δίνεται στην εταιρία η «ανεμπόδιστη και αποκλειστική χρήση αιγιαλού και παραλίας», δηλαδή λευκή επιταγή σε αυτήν να διαμορφώσει όπως θέλει ότι θέλει, στέλνοντας στην κάλαθο τον αχρήστων την εθνική και ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Ρίχνοντας όμως μια ματιά και στο συνοδό στην σύμβαση επενδυτικό σχέδιο, η απόγνωση γίνεται ακόμη πιο έντονη μιας και αυτό φαίνεται να περιλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά έργα που αποσκοπούν στην αύξηση της κερδοφορίας της εταιρίας, ακυρώνοντας όλα τα έργα που είχαν ως στόχο τον μετριασμό των έντονων περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην περιοχή. Έτσι καταργείται η κατασκευή του πολυδιαφημιζόμενου Μεταλλευτικού Κέντρου Μαντέμ Λάκκου ενώ αντί αυτού διατηρούνται για άλλα 25 χρόνια τα δύο παλιά εργοστάσια με τις ανάλογες επιπτώσεις στους παρακείμενους οικισμούς. Ακόμη, φαίνεται να καταργούνται σημαντικά έργα υποδομής όπως το τούνελ Ολυμπιάδας- Στρατωνίου, έργο που θα αποφόρτιζε την κίνηση στον δημόσιο παραλιακό δρόμο, και έτσι αντί αυτού έχουμε και την τουριστική υποβάθμιση της περιοχής με μεγάλα φορτηγά να κυκλοφορούν πλάι σε αμέριμνους τουρίστες κατά την καλοκαιρινή περίοδο, αυξάνοντας σημαντικά την πιθανότητα οδικών ατυχημάτων. Και το κερασάκι σε όλα αυτά είναι η αύξηση της έκτασης του Χώρου Απόθεσης Επικίνδυνων Αποβλήτων στη θέση Κοκκινόλακκα ώστε να δεχτεί μεγαλύτερους όγκους αποβλήτων εξορύξεων.
Με βάση όλα τα παραπάνω δεν υπάρχει πια καμία δικαιολογία σε ότι αφορά στην μονομέρεια της νέας σύμβασης υπέρ της εταιρίας Ελληνικός Χρυσός εις βάρος του περιβάλλοντος και κάθε προοπτικής της κοινωνίας στην Χαλκιδική. Είναι προφανές πως η αναθεωρημένη σύμβαση στρέφεται ξεκάθαρα ενάντια στο Δημόσιο συμφέρον της χώρας, ενώ παράλληλα εναντιώνεται στην Εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία αλλά και στο Ευρωπαϊκό δίκαιο. Ως Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε μονόδρομο την προσφυγή κατά αυτής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ θα διαβιβάσουμε τις επόμενες μέρες τη θέση μας στο Ευρωπαϊκό Πράσινο κόμμα και στην Πράσινη Ευρωομάδα με στόχο την άμεση κινητοποίηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
*Ο Φίλιππος Γκανούλης είναι Περιφερειακός σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας και επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Οικολογία – Πράσινη Λύση» καθώς και οργανωτικός υπεύθυνος του κόμματος των Οικολόγων Πράσινων στην Κεντρική Μακεδονία.
