Η κυβέρνηση επεκτείνει την ψηφιακή επανάσταση στην Υγεία με τηλε-ειδοποιήσεις για εξετάσεις, «ηλεκτρονικό βιβλιάριο εμβολιασμών» και σειρά πρωτοποριακών εφαρμογών
Ένα θέμα στο οποίο στάθηκε ιδιαίτερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη ΔΕΘ ήταν ο τομέας της Υγείας
. Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο τρίπτυχο καλύτερη πρωτοβάθμια φροντίδα – λειτουργικότερα νοσοκομεία – φθηνότερα φάρμακα. Δεν έμεινε, όμως, εκεί, αλλά έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της πρόληψης, εξαγγέλλοντας δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις για βασικές ασθένειες στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού.
Το νέο αυτό πλαίσιο λειτουργίας θα είναι δομημένο με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τη μέχρι στιγμής εμπειρία του πολίτη όσον αφορά την επικοινωνία του με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Μέσα από έναν αμιγώς πολιτοκεντρικό σχεδιασμό, στόχος είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός να προσδώσει προστιθέμενη αξία σε όλες τις πτυχές της σχέσης κράτους – πολίτη, άρα και στον τομέα της προληπτικής ιατρικής.
Συνεργασία των υπουργείων Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης – Η αρχή θα γίνει με τη μαστογραφία για τις γυναίκες και την εξέταση προστάτη για τους άνδρες
Το σύνθημα έδωσε ο Θάνος Πλεύρης, θέτοντας ως βασική του προτεραιότητα το πρόγραμμα πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης», το οποίο προβλέπει 1 δισ. ευρώ για την πρόληψη σε ορίζοντα πενταετίας. Πώς θα γίνει αυτό; Μια γενική ιδέα είχε δώσει πριν από λίγους μήνες σε ομιλία του στη Βουλή ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης: «Το σύστημα του εμβολιασμού παράγει το μήνυμα ότι δεν αφορά μόνο το εμβόλιο. Το μήνυμα το οποίο δίνει στους πολίτες είναι ότι αυτό που βλέπετε στο εμβόλιο, εν τέλει, θα το δείτε για τα πάντα, βήμα-βήμα».
Αρχή με την άυλη συνταγογράφηση
Από την έναρξη της πανδημίας τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υγείας βρέθηκαν σε καθημερινή συνεργασία, επιταχύνοντας σε πολλά πράγματα έναν σχεδιασμό που υπήρχε και πριν από τον κοροναϊό, αλλά με διαφορετικά χρονοδιαγράμματα. Πρώτο βήμα, σχεδόν στην έναρξη της πανδημίας στη χώρα μας, ήταν η ενεργοποίηση της άυλης συνταγογράφησης. Η κυβέρνηση έδωσε τη δυνατότητα σε όποιον πολίτη το επιθυμεί να λαμβάνει με SMS ή με e-mail τη συνταγή που ο γιατρός εκδίδει μέσω του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η οποία λειτουργεί από το 2012, συμβάλλοντας σημαντικά στον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.
Μέσα στους επόμενους μήνες, η ίδια διαδικασία εφαρμόστηκε και για τα παραπεμπτικά. Έτσι, δύο διαδικασίες που αποτελούσαν μεγάλο μέρος των επισκέψεων σε ιατρεία και νοσοκομεία μπορούσε πλέον να γίνει από απόσταση, συμβάλλοντας δραστικά στον περιορισμό της διασποράς του ιού. Αποτέλεσμα είναι μέσα σε λιγότερους από 18 μήνες να έχουν δηλώσει, μέσω του ehealth.gov.gr, ότι επιθυμούν να εγγραφούν στην άυλη συνταγογράφηση περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια πολίτες.
Τον περασμένο μήνα τα υπουργεία Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ανακοίνωσαν άλλες δύο σχετικές πρωτοβουλίες. Αρχικά ήταν η «αποϋλοποίηση» και των ιατρικών βεβαιώσεων, ώστε ο πολίτης να λαμβάνει και αυτές με ένα μήνυμα και να τις χρησιμοποιεί είτε σε αθλητικές δραστηριότητες είτε για κάθε άλλη διαδικασία που είναι απαραίτητο να βεβαιωθεί ότι είναι υγιής. Το καθοριστικό βήμα ήταν η ενεργοποίηση του MyHealth app. Όπως ανακοίνωσαν οι Κυριάκος Πιερρακάκης και Θάνος Πλεύρης, πρόκειται για την εφαρμογή η οποία επιτρέπει σε όσους την εγκαταστήσουν στα κινητά τους τηλέφωνα να έχουν πρόσβαση σε όλες τις συνταγές, τα παραπεμπτικά και, πλέον, τις βεβαιώσεις που εκδίδονται για τον ΑΜΚΑ τους. Μάλιστα, το ιστορικό της εφαρμογής εκτείνεται στον χρόνο έναρξης λειτουργίας της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για κάθε ασφαλισμένο, δηλαδή για τους περισσότερους πηγαίνει πίσω μέχρι το 2012.
Ένα από τα αρκετά πρωτόγνωρα που έζησαν οι πολίτες μέσα στην πανδημία ήταν τα SMS σχετικά με το εμβόλιο. Η αποστολή γραπτού μηνύματος για τη δεύτερη δόση δευτερόλεπτα μετά τη διενέργεια της πρώτης συζητήθηκε ιδιαίτερα θετικά, ως δείγμα ασυνήθιστης οργάνωσης του κράτους.
Αν, όμως, έπρεπε να μιλήσουμε για πραγματική καινοτομία, αυτή ήταν η αξιοποίηση τόσο της ηλεκτρονικής όσο και της άυλης συνταγογράφησης για την προτεραιοποίηση και την προκράτηση ραντεβού. Τα δεδομένα της άυλης συνταγογράφησης αξιοποιήθηκαν στο «άνοιγμα» της προτεραιοποίησης για ασθενείς υψη λού και αυξηµένου κινδύνου, αρκετοί από τους οποίους δεν θυµούνταν καν ότι είχαν λάβει κάποιο από τα σκευάσµατα που βρίσκονταν στη σχετική λίστα. Ως προς την προκράτηση ραντεβού, το σκεπτικό ήταν απλό: Από τη στιγµή που ο πολίτης είχε καταχωρήσει επικαιροποιηµένα στοιχεία επικοινωνίας (κατοικία, τηλέφωνο, e-mail), γιατί το κράτος να µην του στείλει µια πρόταση για ραντεβού σύµφωνα µε αυτά τα δεδοµένα; Η ιδέα δούλεψε εντυπωσιακά στην πράξη, µε αποτέλεσµα για πρώτη φορά το κράτος να είναι αυτό που πήγαινε στον πολίτη µε έτοιµη λύση και όχι το αντίθετο.
Ο πλούτος του ηλεκτρονικού συστήµατος συνταγογράφησης και η εµπειρία από τη λειτουργία των ψηφιακών υποδοµών θα αποτελέσουν τα θεµέλια για τα επόµενα βήµατα. Στόχος είναι αξιοποιώντας αυτή την «προίκα» οι πολίτες να µπορούν έγκαιρα και µε τρόπο απλό να φροντίζουν την υγεία τους, έχοντας στα χέρια τους τα ιατρικά τους δεδοµένα αλλά και το κράτος σε υποστηρικτικό ρόλο.
Πέρα από τον Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Θάνο Πλεύρη, συµµετοχή στον σχεδιασµό και στην υλοποίηση του προγράµµατος έχουν επίσης ο αρµόδιος υφυπουργός Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, Γιώργος Γεωργαντάς, και η Νίκη Τσούµα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύµβουλος της Η∆ΙΚΑ Α.Ε., η οποία αποτελεί τον εποπτευόµενο φορέα του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης γύρω από θέµατα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλισης.
Σύµφωνα µε πηγές από τα αρµόδια υπουργεία, η πρώτη αξιοποίηση του εµβολιαστικού προγράµµατος στη µετα-COVID εποχή θα αφορά τις ειδοποιήσεις για προληπτικές εξετάσεις. Οπως ακριβώς, δηλαδή, λαµβάναµε ενηµερώσεις για τον χρόνο που «άνοιγε» η οµάδα προτεραιοποίησής µας για τον εµβολιασµό, µε τον ίδιο τρόπο θα λαµβάνουµε µηνύµατα ότι έχουµε φτάσει σε ηλικία που πρέπει να κάνουµε κάποια εξέταση ή ότι είναι η ώρα για τη διενέργεια επαναληπτικού ελέγχου.
Η αρχή θα γίνει µε τις δύο ίσως πιο θεµελιώδεις εξετάσεις – µία για κάθε φύλο: τη µαστογραφία για τις γυναίκες και την εξέταση προστάτη για τους άνδρες. Σταδιακά, οι εξετάσεις αυτές θα διευρύνονται, σύµφωνα µε τις αποφάσεις του υπουργείου Υγείας. Στα µηνύµατα που θα αποστέλλονται θα περιλαµβάνονται και οδηγίες για τα βήµατα που πρέπει να ακολουθήσουν οι πολίτες για να κλείσουν δωρεάν τις εξετάσεις τους.
Καλύτερη οργάνωση του παιδικού εµβολιασµού
Καθώς το emvolio.gov.gr χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα καλύτερα συστήµατα οργάνωσης εµβολιασµού σε διεθνές επίπεδο, η αξιοποίησή του θα συνεχιστεί και µετά τον κοροναϊό, µε στόχο την καλύτερη οργάνωση του παιδικού εµβολιασµού. Συγκεκριµένα, κατά τη γέννηση ενός παιδιού, µαζί µε τον ΑΜΚΑ θα δηµιουργείται και ένα «ψηφιακό βιβλιάριο εµβολιασµών». Εκεί θα καταχωρούνται αυτόµατα όλα τα υποχρεωτικά και προαιρετικά παιδικά εµβόλια, µαζί µε τον χρόνο που πρέπει να γίνουν, ανάλογα µε την ηµεροµηνία γέννησης του παιδιού.
Σε αυτό το «βιβλιάριο» οι γονείς θα µπορούν να ανατρέχουν οποτεδήποτε, αλλά παράλληλα θα µπορούν να λαµβάνουν µηνύµατα σε περίπτωση που πλησιάζει ο χρόνος για κάποιο από τα εµβόλια. Τα συναρµόδια υπουργεία ξεκαθαρίζουν ότι το σύστηµα θα ενηµερώνεται αυτόµατα για τη διενέργεια οποιουδήποτε εµβολίου, καταχωρώντας το γεγονός στο «βιβλιάριο». Σηµαντικό κοµµάτι στην πρόληψη είναι η πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερα ιατρικά δεδοµένα από τον ίδιο τον πολίτη και, αυτονόητα, σε συνεργασία µε τον γιατρό του. Μάλιστα, µέχρι να τεθεί σε λειτουργία το MyHealth, υπήρχε το παράδοξο οι πολίτες να µην µπορούν να ανατρέξουν σε παλιότερες συνταγές τους, δυσχεραίνοντας αρκετά το κοµµάτι της πρόληψης – γι’ αυτό και η εφαρµογή έχει χαρακτηριστεί ως «πρόπλασµα» του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας.
Με διαδοχικές προσθήκες οι οποίες θα ανακοινωθούν τους αµέσως επόµενους µήνες, η εφαρµογή MyHealth θα εξελιχθεί στον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας, συµπεριλαµβάνοντας και άλλα δεδοµένα τα οποία προκύπτουν µέσα από ιατρικές διαδικασίες, όπως για παράδειγµα αποτελέσµατα διαγνωστικών εξετάσεων. Με τον τρόπο αυτό, ο πολίτης -και φυσικά ο θεράπων ιατρός του- θα έχουν µια πλήρη εποπτεία της κλινικής εικόνας, ώστε να καταλήγουν ταχύτερα και µε µεγαλύτερη ακρίβεια σε σωστές αποφάσεις για την υγεία του πολίτη.
Όλα τα παραπάνω εκπέµπουν ένα ιδιαίτερα σαφές και συνεκτικό µήνυµα: ότι η κυβέρνηση ανταποκρίνεται στο αίτηµα των πολιτών, το οποίο κωδικοποιείται στη φράση «φτιάξτε κράτος». Ένα κράτος το οποίο θα έχει τον πολίτη στο επίκεντρο και θα σχεδιάζει διαδικασίες που θα διευκολύνουν όσους συναλλάσσονται µε αυτό.
Σε αυτή τη διαδικασία η αξιοποίηση των ψηφιακών µέσων έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Μέσα από το gov.gr και τις εφαρµογές που θέτει σε λειτουργία το υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης κάθε µέρα γίνεται και ένα µικρό βήµα, µια µικρή αλλαγή που βελτιώνει την καθηµερινότητα των πολιτών σε όλους τους τοµείς, και ιδίως στους πιο σηµαντικούς, όπως είναι η υγεία.
