Το 2023 είχε ξεκινήσει µε δυσοίωνες προβλέψεις για το µέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων
Επειτα από τριάµισι χρόνια διαρκούς κρίσης µε την Τουρκία, που έφτασε στα πρόθυρα σύρραξης, και µετά την έναρξη δύο πολέµων, η χώρα µας καλείται να πλεύσει σε αχαρτογράφητα νερά.
Η «Απογευµατινή» της Κυριακής συγκεντρώνει τους σηµαντικούς διπλωµατικούς σταθµούς της χρονιάς που φεύγει και αποκαλύπτει τα επικείµενα κρίσιµα ορόσηµα. Το 2023 είχε ξεκινήσει µε δυσοίωνες προβλέψεις για το µέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η Αγκυρα είχε κάνει ποδαρικό µε µπαράζ παραβιάσεων στον αέρα του Αιγαίου και απειλές του επιπέδου «θα έρθουµε ξαφνικά ένα βράδυ». Οµως, ο φονικός σεισµός της 6ης Φεβρουαρίου άλλαξε τις προθέσεις της γείτονος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τηλεφώνησε την ίδια µέρα στον Ταγίπ Ερντογάν, η Ελλάδα έστειλε βοήθεια στις ισοπεδωµένες περιοχές, ενώ στις 12 Φεβρουαρίου ο Νίκος ∆ένδιας επισκέφθηκε, από κοινού µε τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, την Αντιόχεια. Η διπλωµατία των σεισµών απέδωσε καρπούς και παγιώθηκε έκτοτε η µηδενική πτητική δραστηριότητα των γειτόνων. Το καλό κλίµα που δηµιουργήθηκε διαπίστωσε ιδίοις όµµασι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, στις διαδοχικές επισκέψεις του σε Αγκυρα και Αθήνα. Η χώρα µας άλλωστε είχε να διαχειριστεί πολλά: την τραγωδία των Τεµπών, τον απεγκλωβισµό των Ελλήνων από το Σουδάν το Πάσχα και την προφυλάκιση του εκλεγµένου δηµάρχου Χειµάρρας, Φρέντη Μπελέρη, τον Μάιο που «φούντωσε» το ελληνοαλβανικό µέτωπο. Μετά τις παράλληλες κάλπες σε Ελλάδα και Τουρκία, οι νέες ηγεσίες διατήρησαν τη νηνεµία στο Αιγαίο. Τον Ιούλιο, ο Κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε µε τον Τ. Ερντογάν στο Βίλνιους. Ακολούθησαν άλλες δύο συναντήσεις κορυφής.
Το καυτό καλοκαίρι του 2023
Τον Αύγουστο ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίµιρ Ζελένσκι, παρέστη στο δείπνο που παρέθεσε ο Ελληνας πρωθυπουργός στους ηγέτες των ∆υτικών Βαλκανίων, στην Αθήνα. ∆εν προσεκλήθη ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράµα, µια κίνηση ενδεικτική της ρήξης στις σχέσεις Αθήνας – Tιράνων.
Στις 31 Αυγούστου, ο Κ. Μητσοτάκης υποδέχθηκε στο Μαξίµου την Τζ. Μελόνι και συµφώνησαν να συνεργαστούν στο Μεταναστευτικό και να δουλέψουν για ένα υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης, που θα µας αναβαθµίσει ενεργειακά αλλά και γεωπολιτικά. Καθοριστικός µήνας ήταν ο Σεπτέµβριος. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, υποδέχθηκε στην Αγκυρα τον Ελληνα οµόλογό του, Γιώργο Γεραπετρίτη. Προετοίµασαν τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν, που πραγµατοποιήθηκε στις 20 Σεπτεµβρίου στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο της Συνόδου του ΟΗΕ. Ο Οκτώβριος σηµαδεύθηκε από µια ιστορική ηµέρα για το Πολεµικό µας Ναυτικό, που έδωσε προστιθέµενη αξία στη διπλωµατική ισχύ της Ελλάδας, µε την καθέλκυση της πρώτης γαλανόλευκης φρεγάτας Belharra. Αλλά κι από µια «µαύρη» ηµέρα για την ανθρωπότητα: τον πόλεµο στο Ισραήλ.
Η «Χαµάς», που υποστηρίζεται από την Τουρκία, επιτέθηκε σε µια χώρα-σύµµαχο της Ελλάδας, µε το Ισραήλ να «απαντά» µε επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας. Θύµα, ο άµαχος πληθυσµός. Η χώρα µας στάθηκε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και απέδειξε ότι είναι αξιόπιστος συνοµιλητής τόσο του Ισραήλ όσο και του αραβικού κόσµου. Ενα δύσκολο διπλωµατικό «στοίχηµα» κερδήθηκε. «Ερχοµαι ως αληθινός φίλος», είπε ο κ. Μητσοτάκης στον Μπενιαµίν Νετανιάχου, όταν τον επισκέφθηκε στις 23 Οκτωβρίου. Τον Νοέµβριο, ο Κ. Μητσοτάκης µετέβη στο Πεκίνο, σε µία δύσκολη συγκυρία για τις σχέσεις της Ευρώπης µε την Κίνα.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός πέρασε το µήνυµα ότι η Ελλάδα µπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα, τονώνοντας παράλληλα και τις εµπορικές µας σχέσεις. Το µεγάλο διπλωµατικό γεγονός της χρονιάς, πάντως, έλαβε χώρα στις 7 ∆εκεµβρίου. Ο Τ. Ερντογάν συναντήθηκε στην Αθήνα µε την Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας και µε τον Ελληνα πρωθυπουργό. Ηταν η τρίτη τους συνάντηση µέσα σε πέντε µήνες. Η ∆ιακήρυξη των Αθηνών, που υπέγραψαν οι δύο ηγέτες, και οι δεκαπέντε υπουργικές συµφωνίες έβαλαν τις χώρες µας σε «τροχιά» διαλόγου.
Τα ανοιχτά µέτωπα της Κυβέρνησης για το 2024
Και τώρα… αρχίζουν τα δύσκολα. Τρία είναι τα µέτωπα που θα κληθεί να αντιµετωπίσει η Αθήνα από το νέο έτος: το Παλαιστινιακό, το Τουρκικό και το Αλβανικό. Για το τελευταίο, όλα θα κριθούν από τις κινήσεις του Ε. Ράµα. Πάντως, αν κρίνουµε από την πρόσφατη ανάρτησή του, δείχνει να κάνει ένα βήµα πίσω και να παραδέχεται ότι δεν µπορεί να εκτελεί χρέη δηµάρχου Χειµάρρας ο ηττηµένος Γ. Γκόρο όσο ο οµογενής µας παραµένει στη φυλακή.
Στο Παλαιστινιακό -ειδικά µετά και τις επιθέσεις των Χούτι- διακυβεύονται εµπορικά και γεωπολιτικά συµφέροντα. Ως εκ τούτου η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να συνοµιλεί µε τον αραβικό κόσµο, παράλληλα µε Ισραήλ και ΗΠΑ.
Τέλος, το µέλλον των ελληνοτουρκικών και της -ουτοπικής για την ώρα- προσφυγής στη Χάγη για το θέµα της ΑΟΖ, θα κριθεί από τις επικείµενες επαφές. Την άνοιξη ο Κ. Μητσοτάκης θα µεταβεί στην Αγκυρα κατόπιν πρόσκλησης του Τ. Ερντογάν, ενώ λίγους µήνες µετά οι δυο τους θα συµπέσουν και στη ΝΑΤΟϊκή Σύνοδο της Ουάσινγκτον. Θα προηγηθούν συναντήσεις υπουργών. Ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, θα γίνει δεκτός από τον Γιώργο Γεραπετρίτη στις αρχές του νέου έτους στην Αθήνα, ενώ οι υφυπουργοί Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστας Φραγκογιάννης, θα συναντηθούν διαδοχικά τον Φεβρουάριο στην Κωνσταντινούπολη µε τον Τούρκο οµόλογό τους, Μπουράκ Ακσαπάρ. Είναι εξαιρετικά πιθανό τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο να συναντηθεί και ο Νίκος ∆ένδιας µε τον Γιασάρ Γκιουλέρ στην Τουρκία.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
